قانون تركيب حجمي گیلوساک (Gay-Lussac’s Law)

قانون تركيب حجمي گیلوساک بيان مي‌كند كه حجم گازهاي مصرف شده يا توليد شده در يك واكنش شيميايي اگر در فشار و دماي ثابت اندازه‌گيري شده باشند، با نسبت‌هاي اعداد صحيح كوچك بيان مي‌شوند. به عنوان مثال  گاز  با  گاز  در همان دما و فشار واكنش مي‌دهد و  گاز  در همان دما و فشار توليد مي‌كند. نسبت بين حجم‌ها به صورت زير مي‌باشد كه كليه‌ي نسبت‌ها بصورت نسبت‌هايي بين اعداد صحيح كوچك هستند:

همانطور كه قبلاً نيز ديديم، مواد در يك واكنش شيميايي با تعداد مول‌هايي به نسبت ضرايب استوكيومتري آن‌ها در معادله موازنه شده واکنش توليد يا مصرف مي‌شوند. باتوجه به اصل آووگادرو نيز نسبت حجم گازها همان نسبت تعداد مول آنهاست. بنابراين نسبت حجم گازهاي توليد يا مصرف شده در يك واكنش شيميايي همان نسبت بين ضرايب استوكيومتري گازها در معادله‌ي واكنش است كه معمولاً اعداد صحيح كوچكي هستند. از این رو می توان قانون تركيب حجمي گیلوساک را توجیه کرد.

مثال: تركيب  را مي‌توان به صورت زير از واكنش گازهای  و  بدست آورد:

الف) هرحجم گاز نيتروژن با چند حجم گاز اكسيژن واكنش مي‌دهد و چند حجم گاز دی نيتروژن پنتا اكسيد توليد مي‌كند؟

ب)  گاز نيتروژن در شرايط استاندارد، چند ليتر گاز اكسيژن در شرايط استاندارد براساس واكنش بالا مصرف خواهد كرد؟ چند گرم گاز  توليد خواهد كرد؟

حل:

الف) هرحجم  با  حجم  واكنش مي‌دهد و يك حجم  توليد مي‌كند.

ب)

*****

مثال: آب اكسيژنه  در اثر تجزيه آب و اكسيژن توليد مي‌كند. براي تهيه‌ي  گاز اكسيژن در شرايط استاندارد نيازمند تجزيه‌ي چند گرم  هستيم؟ بازده واكنش تجزيه را  در نظر بگيريد.

حل:

*****

 

 

 

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

**************************************************

سایت: www.youngchemist.com

مولف: محمد شاهی

نظرات، پیشنهادات و انتقادات: chemistry.shahi@gmail.com

**************************************************

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||