تعادل ترمودینامیکی
همانطور که در بخش قبلی اشاره نمودیم، در شیمی معمولاً تعادل ترمودینامیکی بین نقاط مختلف سیستم، بین فازهای مختلف سیستم یا بین سیستم و محیط بررسی می شود. بطور خلاصه و ساده، برای برقراری تعادل ترمودینامیکی بایستی سه نوع تعادل: تعادل حرارتی، تعادل مکانیکی و تعادل مادی برقرار باشند که در ادامه بصورت مقدماتی با این سه نوع تعادل آشنا می شویم.
برای برقراری تعادل حرارتی یا گرمایی بایستی با وجود امکان انتقال گرما، انتقال خالص گرما از یک نقطه به نقطه دیگر نداشته باشیم. تابع حالت T ( دما) مشخص می کند که آیا تعادل گرمایی برقرار است یا نه. در صورتیکه Tها برابر باشند , تعادل گرمایی برقرار است، در غیر اینصورت گرما از نقطه یا نقاط با دمای بالاتر به نقطه یا نقاط با دمای پایین تر جابجا می شود یا جریان می یابد تا زمانیکه در نهایت Tها با هم برابر شوند. برای برقراری تعادل مکانیکی بایستی با وجود امکان جریان کار، جریان خالص کار از یک نقطه به نقطه دیگر نداشته باشیم . تابع حالت P ( فشار ) مشخص می کند که آیا تعادل مکانیکی برقرار است یا نه. در صورتیکه Pها برابر باشند، تعادل مکانیکی برقرار است، در غیر اینصورت کار از نقطه یا نقاط با فشار بالاتر به نقطه یا نقاط با فشار پائین تر جریان می یابد تا زمانیکه در نهایت Pها با هم برابر شوند. برای برقراری تعادل مادی بایستی با وجود امکان جریان ماده، انتقال خالص ماده از یک نقطه به نقطه دیگر یا از یک فرم به فرم دیگر نداشته باشیم. تابع حالت µ ( پتانسیل شیمیائی) که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد، مشخص می کند که آیا تعادل مادی برقرار است یا نه؟ در صورتی که µها برابر باشند، تعادل مادی برقرار است، در غیر اینصورت ماده از نقطه یا نقاط یا از فرم یا فرمها با µ بالاتر به نقطه یا نقاط یا فرم یا فرمها با µ پائین تر جریان می یابد تا زمانیکه در نهایت µها با هم برابر شوند. در ادامه این مبحث، ما با تعادل مادی که از آن بعنوان تعادل شیمیائی نیز یاد می شود، بیشتر آشنا خواهیم شد.
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
**************************************************
سایت: www.youngchemist.com
مولف: محمد شاهی
نظرات، پیشنهادات و انتقادات: chemistry.shahi@gmail.com
**************************************************
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||