تمارین
تمارین تشریحی
1- رابطه ثابت تعادل () را برای هر یک از واکنشهای تعادلی زیر بنویسید.
الف)
ب)
ج)
د)
2- بر اساس مقادیر ثابت تعادلهای داده شده، مقدار ثابت تعادل واکنشهای (الف) و (ب) را بدست آورید.
الف)
ب)
3- واکنش تعادلی زیر با مقدار ثابت تعادل داده شده در دمای 400°C را در نظر بگیرید:
الف) در صورتیکه در یک ظرف در حال تعادل در دمای 400°C، فشارهای جزئی و بترتیب برابر 0.35 و 0.76 اتمسفر باشند، ، فشار جزئی بر حسب اتمسفر چقدر خواهد بود؟
ب) تحت شرایط یادشده، برای واکنش بالا چقدر است؟
ج) در صورتیکه در یک ظرف در حال تعادل در دمای 400°C، غلظت های و بترتیب برابر 1.23 و 0.67 مول بر لیتر باشند، غلظت بر حسب مول بر لیتر چقدر خواهد بود؟
د) بازای هر لیتر ظرف قسمت (ج) چند مول به ظرف اضافه کنیم تا غلظت در ظرف در نهایت 2 برابر شود؟
ه) بازای هر لیتر یک ظرف با چند مول و به نسبت مقادیر استوکیومتری شروع کنیم، بطوریکه بازده واکنش 60% باشد؟
و) در صورتیکه مقدار ثابت تعادل غلظتی () واکنش بالا در دمای 600°C برابر 80 باشد، واکنش را تعیین کنید.
4- واكنش زير را در نظر بگيريد:
الف) براساس اطلاعات زير (تغيير آنتالپي) واكنش را برحسب بدست آوريد و در كادر بنويسيد.
|
ب) براساس اطلاعات زير (تغيير آنتروپي) واكنش را برحسب بدست آوريد و در كادر بنويسيد.
|
ج) با فرض آنكه و واكنش تقريباً مستقل از دما هستند، واكنش در كدام دماها خودبخودي است؟ در كادر مربوطه علامت ضربدر بزنيد.
دماهاي پايين £ در دماهاي بالا £ در همه دماها £ در هيچ دمايي £
آيا دمائي بعنوان مرز خودبخودي و غيرخودبخودي بودن واكنش داريم؟
بلي £ خير £
در صورت مثبت بودن پاسخ دماي مربوطه را برحسب كلوين در كادر زير بنويسيد.
|
د) رابطه ثابت تعادل فشاري و ثابت تعادل غلظتي را براي واكنش ياد شده در كادرهاي زير بنويسيد. ( برحسب فشارهاي جزئي و برحسب غلظتها)
|
|
|
هـ) با فرض آنكه و واكنش تقريباً مستقل از دما هستند، مقدار ثابت تعادل فشاري واكنش را از رابطه در دماهاي ياد شده بدست آورده و در كادرهاي مربوطه بنويسيد. همچنين براي هر دما نوع واكنش را از نظر تقريباً كامل بودن، تقريباً انجام ناپذير بودن و مابين اين دو بودن مشخص نمائيد. علاوه بر اين مقدار فشار تعادلي گاز هيدروژن را براي هر دما با فرض آنكه 1 مول گاز هيدروژن به همراه مقدار اضافي در يك ظرف يك ليتري با حجم ثابت در دماي مربوطه قرار ميدهيم، بدست آوريد. فرض كنيد با تغيير دما تغييري در حالت يا تركيب مواد حاضر در واكنش نداريم.
|
|
|
|
-------------- |
-------------- |
-------------- |
|
-------------- |
-------------- |
-------------- |
نوع واكنش |
-------------- |
-------------- |
-------------- |
فشار تعادلي در شرايط مسئله |
و) براي دماهاي نسبت فشار تعادلي به و همچنين نسبت غلظت تعادلي به را بدست آورده و در كادرهاي زير بنويسيد.
|
|
|
ز) در نمودار زیر محور افقی را بیانگر بر حسب مول بر لیتر و محور عمودی را بر حسب مول بر لیتر در نظر بگیرید. در نمودار زير براي دماي :
غلظتهاي تعادلي و را با يك خط پررنگ مشخص نمائيد و شيب خط را بر روي خط بنويسيد.
نحوه رسيدن به تعادل را براي يك سيستم با حجم ثابت و غلظتهاي اوليه و به ترتيب برابر با 5 و 1 مول بر ليتر با استفاده از خط چين نمايش دهيد. شيب خط چين و مختصات و محل تلاقي خط چين با خط پر را مشخص نمائيد.
ح) درصورتيكه در يك ظرف فقط مواد مربوط به واكنش ياد شده در حالتهاي ذكر شده حضور داشته باشند، سادهترين رابطه براي (ثابت تعادل كسر مولي) برحسب و كسر مولي آب در حال تعادل برحسب را در كادرهاي زير بنويسيد. (بجز از پارامتر ديگري استفاده نكنيد و در محاسبه كسر موليها فقط مواد گازي شكل را در نظر بگيريد).
|
|
|
ط) در شرايط قسمت (ح)، كسر مولي آب در حال تعادل به كداميك از كميتهاي زير وابسته است؟ در مربع جلوي كميت (هاي) مربوطه علامت ضربدر بزنيد.
فشار كل £ فشار اوليه آب £ فشار اوليه £ دما £
تعداد مول £ تعداد مول £ حجم ظرف £ حجم مخلوط گازي £
ي) به مخلوط در حال تعادل اين واكنش تغييرات زير را اعمال ميكنيم. مشخص نمائيد هر تغيير تعادل را در چه جهتي جابجا ميكند؟ رفت يا برگشت يا بدون تغيير؟ همچنين مشخص نمائيد فشار تعادلي نهايي از فشار تعادلي اوليهاش كمتر، بيشتر يا با آن مساوي است؟
تغيير اعمال شده |
جهت جابجايي تعادل |
مقايسه فشار تعادلي نهايي با اوليه |
افزايش فشار كل |
|
|
افزايش دما |
|
|
افزايش |
|
|
افزايش |
|
|
كاهش حجم |
|
|
تمارین تستی
1- كدام گزينه رابطه ثابت تعادل غلظتي را براي واكنش تعادلي زير بدرستي بيان ميكند؟
الف) ب)
ج) د)
2- كدام گزينه رابطه ثابت تعادل فشاري را براي واكنش تعادلي زير بدرستي بيان ميكند؟
الف) ب)
ج) د)
3- كدام گزينه رابطه ثابت تعادل غلظتي را براي واكنش تعادلي زير بدرستي بيان ميكند؟
الف) ب)
ج) د)
4- در صورتيكه براي واكنش تعادلي برابر 100 باشد، براي واكنش تعادلي در همان شرايط برابر خواهد بود با؟
الف) 200 ب) 50 ج) 10 د) 10000
5- در صورتيكه براي واكنش تعادلي در برابر باشد، مقدار براي واكنش زير در برابر خواهد بود با؟
الف) ب) ج) د)
6- براساس ثابت تعادلهاي داده شده مقدار ثابت تعادل مجهول با فرض يكسان بودن شرايط برابر خواهد بود با؟
الف)
ب)
ج)
د)
7- واكنش تفكيك اسيدي در حلال آمونياك بصورت زير است:
بعنوان ثابت تعادل اين واكنش، كدام رابطه انتخاب بهتري است؟
الف) ب)
ج) د)
8- مقدار براي واكنش در دماي برابر است. مقدار براي اولين واكنش در همان دماي ياد شده چقدر است؟
الف) ب) ج) د)
9- در يك آزمايش و نقره خالص در دماي به منظور تهيه براساس واكنش زير با هم مخلوط شدهاند. در صورتيكه در مخلطو نهايي در حالت تعادل فشارهاي جزئي و به ترتيب برابر و اتمسفر باشند، مقدار ثابت تعادل كسر مولي براي واكنش ياد شده چقدر است؟ منظور از كسر مولي گونه درمخلوط گازي شكل است. حجم ظرف واكنش ثابت فرض شود.
الف) ب) ج) د)
10- مقدار براي واكنش در دماي در صورتيكه فشارهاي جزئي در رابطه برحسب اتمسفر باشند، برابر است. مقدار براي اين واكنش در دماي در صورتيكه فشارهاي جزئي در رابطه برحسب ميليمتر جيوه باشند، چقدر خواهد بود؟
الف) ب) ج) د)
11- ثابت تعادل غلظتي واكنش در صورتيكه در حالت تعادل غلظتهاي به ترتيب برابر مول بر ليتر باشند، كدامست؟
الف) ب) ج) د)
12- ثابت تعادل فشاري واكنش در صورتيكه در حالت تعادل فشارهاي جزئي به ترتيب برابر اتمسفر باشند، كدامست؟
الف) ب) ج) د)
13- مقدار براي واكنش در يك دماي مشخص برابر است. كدام دسته از غلظتهاي زير، غلظتهاي تعادلي براي واكنشتعادلي ياد شده محسوب ميشوند؟ غلظتها برحسب مول بر ليتر هستند.
الف)
ب)
ج)
د)
14- مقدار براي واكنش در يك دماي مشخص برابر است. در صورتيكه بخواهيم با گذشت زمان غلظتها تغيير نكنند، با كدام دسته از غلظتهاي زير بايستي شروع كنيم؟ غلظتها برحسب مول بر ليتر هستند.
الف) ب)
ج) د)
15- براي كدام واكنش با هم برابرند؟
الف) ب)
ج) د)
16- كدام مورد يك واكنش تعادلي است؟
الف) تبديل فسفر سفيد خالص به فسفر سياه خالص در
ب) تبديل آهن خالص به فرم به آهن خالص به فرم در
ج) تبديل يخ خالص به آب خالص مايع در
د) تبديل گاز اكسيژن به گاز اوزون در
17- در يك دماي بخصوص براي واكنش داريم: . در صورتيكه مقدار زيادي در يك ظرف خالي در همان دماي بخصوص قرار دهيم، بعد از به تعادل رسيدن سيستم، فشار برم در ظرف برابر خواهد بود با؟ (برحسب اتمسفر)
الف) ب) ج) د)
18- در دماي براي واكنش داريم: . در صورتيكه موقع تعادل فشار جزئي برابر باشد، فشار جزئي برابر خواهد بود با؟
الف) ب) ج) د)
19- مقدار براي واكنش در يك دماي بخصوص برابر 2 است. در صورتيكه به ترتيب مول از هريك از مواد را در يك ظرف 1 ليتری با حجم ثابت در همان دماي بخصوص قرار دهيم، واكنش ياد شده:
الف) در جهت رفت انجام ميشود. ب) در جهت برگشت انجام ميشود.
ج) در حال تعادل قرار دارد. د) نميتوان اظهارنظر نمود.
20- مقدار هيدروژن يديد در يك ظرف با حجم ثابت قرار ميدهيم تا مطابق واكنش زير تجزيه شود:
در صورتيكه در هنگام تعادل باشد، غلظت هيدروژن برابر خواهد بود با؟
الف) ب) ج) د) نميتوان اظهارنظر نمود.
21- در دماي استون و يد مطابق واكنش زير با هم واكنش ميدهند:
در صورتيكه فشارهاي جزئي اوليه استن و يد به ترتيب برابر و ميليمتر جيوه باشند، فشار جزئي يدواستن در مخلوط در حال تعادل برابر خواهد بود با؟
الف) ب) ج) د)
22- مطابق واكنش زير دیمر ميشود:
در صورتيكه مول در يك ظرف با حجم ثابت برابر ليتر قرار دهيم، غلظت ديمر در سيستم در حال تعادل برابر خواهد بود با؟
الف) ب) ج) د)
23- برای آنکه درصد پیشرفت واکنش با شروع از یک مول AB(g) در یک ظرف دو لیتری با حجم ثابت برابر 80% باشد، مقدار واکنش بایستی برابر کدامیک باشد؟
الف) ب) ج) د)
24- مول را در يك ظرف ليتري با حجم ثابت قرار ميدهيم تا مطابق واكنش زير تجزيه شود:
درصد پيشرفت واكنش برابر خواهد بود با؟
الف) ب) ج) د)
25- مطابق واكنش زير با هم واكنش ميدهند:
در صورتيكه با ريختن و به يك ظرف خالي با حجم ثابت شروع كنيم، فشار جزئي اوليه چقدر باشد تا موقع تعادل فشار جزئي برابر باشد؟
الف) ب)
ج) د)
26- ديمراستيك اسيد مطابق واكنشي زير به اسيد استيك تفكيك ميشود:
در صورتيكه واكنش با تجزيه ديمراسيد استيك با فشار اوليه در يك ظرف با حجم ثابت شروع شده باشد، فشار كل ظرف در حالت تعادل برحسب ميليمتر جيوه برابر خواهد بود با؟ دما در طول آزمايش ثابت است.
الف) ب) ج) د)
27- در دماي ثابت تعادل، ، براي واكنش برابر اتمسفر است در صورتيكه 1 مول در يك ظرف با حجم ثابت برابر 100 ليتر در دماي ثابت قرار دهيم، فشار نهايي در ظرف برابر خواهد بود با؟
الف) ب) ج) د)
28- در سؤال قبلي در صورتيكه بجاي 1 مول از 10 مول استفاده ميكرديم، فشار نهايي در ظرف برابر ميشد با؟
الف) ب) ج) د)
29- ميخواهيم يد را براساس واكنش زير به تبديل كنيم:
با چند مول هيدروژن بازاي هر مول يد در يك ظرف با حجم ثابت شروع كنيم، بطوريكه درنهايت يد به هيدروژن يديد تبديل شود؟
الف) ب) ج) د)
30- يك مول و سه مول در يك ظرف 1 ليتري با حجم ثابت در دماي ثابت قرار ميدهيم تا در نهايت تعادل با در شرايط ياد شده برقرار شود. فشار نهايي گاز در ظرف برابر خواهد بود با؟
الف) ب) ج) د)
31- تعادل با فشارهاي جزئي و به ترتيب برابر اتمسفر در يك ظرف با حجم ثابت در دماي ثابت برقرار است. چند مول بايستي بازاي هر ليتر ظرف به ظرف اضافه شود تا فشار جزئي در حالت تعادل به 2 اتمسفر برسد؟
الف) ب) ج) د)
32- به يك ظرف خالي 50 ليتري با حجم ثابت در دماي ثابت ، يك گرم ميافزائيم. به اين ظرف بايستي حداقل چند گرم بيافزائيم تا مطمئن باشيم تمامي به تبديل خواهد شد؟ در دماي برابر است.
الف) ب) ج) د)
33- مول مول در يك ظرف در دماي ثابت قرار داده ميشوند تا تعادل
برقرار شود. در صورتيكه در هنگام برقراري تعادل چگالي مخلوط گازها برابر گرم بر ليتر در فشار كل برابر باشد، براي واكنش ياد شده در برابر است با؟
الف) ب) ج) د)
34- كدام جمله همواره صحيح است؟
الف) براي يك واكنش معين، با افزايش مقدار ثابت تعادل واكنش، حتماً مقدار پيشرفت واكنش هم افزايش مييابد.
ب) در مقايسه دو واكنش دلخواه، واكنشي كه ثابت تعادل بزرگتري دارد، حتماً مقدار پيشرفت بيشتري هم دارد.
ج) با افزايش مقدار مواد اوليه در يك واكنش تعادلي حتماً مقدار محصولات در حالت تعادل نيز افزايش مييابد.
د) موارد (الف) و (ب)
35- رنگ محلولي كه در آن تعادل برقرار است، بعلت حضور برنگ قرمز خونی است که شدت رنگ با غلظت متناسب است. كداميك از اعمال زير منجر به افزايش شدت رنگ محلول ميشود؟
الف) اضافه نمودن نمك و تشكيل رسوب
ب) اضافه نمودن نمك و تشكيل كمپلكس
ج) اضافه نمودن آب خالص
د) اضافه نمودن نمك
36- واكنش تعادلي با را در نظر بگيريد. اعمال كداميك از تغييرات زير منجر به جابجايي تعادل به سمت راست ميشود؟
الف) افزايش دما ب) افزايش فشار ج) خروج از ظرف د) كاهش فشار
37- درون يك سيلندر زير يك پيستون متحرك واكنش تعادلي زير برقرار است:
با جابجايي عمدي پيستون حجم و فشار كل سيستم را تغيير ميدهيم. كدام مورد تحت تأثير قرار ميگيرد؟
الف) غلظتها ب) بازده واكنش ج) تعداد مولها د) همه موارد
38- ثابت تعادل يك واكنش يك عدد بسيار بزرگ است. كدام اظهارنظر در مورد اين واكنش حتماً صحيح است؟
الف) در حالت تعادل محصولات واكنش با غلظتهاي فوقالعاده بزرگي حضور دارند.
ب) اين واكنش در جهت رفت بسيار سريع است.
ج) تغيير انرژي آزاد گيبس استاندارد واكنش به شدت منفي است.
د) موارد (ب) و (ج)
39- براي كدام واكنش ثابت تعادل كوچكتري انتظار ميرود؟ (در شرايط استاندارد)
الف) ب)
ج) د)
40- تغيير آنتالپي تبخير بنزن برابر و دماي جوش نرمال آن برابر است. فشار بخار تعادلي مايع بنزن خالص در برحسب برابر است با؟
الف) ب) ج) د)
41- واكنشهاي تعادلي زير را با مقادير ثابت تعادل غلظتي داده شده در نظر بگيريد:
مول در يك ظرف با حجم ثابت برابر 5 ليتر قرار ميدهيم. در صورتيكه در لحظه تعادل غلظت برابر 0.8 مول بر ليتر باشد، مقداربرابر است با؟
الف) ب) ج) د)
42- واكنشهاي تعادلي زير را با مقادير ثابت تعادل غلظتي داده شده در نظر بگيريد:
حداقل چند گرم در يك ظرف با حجم ثابت برابر 20 ليتر قرار دهيم تا از برقراري همزمان هر دو تعادل مطمئن باشيم؟
الف) ب) ج) د)
43- واكنشهاي تعادلي زير را با مقادير ثابت تعادل غلظتي داده شده در نظر بگيريد.
كداميك از مقادير زير براي تعداد مول مواد حاضر در واكنشهاي ياد شده بعنوان يك حالت نهايي (بدون تغيير) قابل قبول نيست؟ حجم ظرف واكنش ثابت و برابر يك ليتر فرض شود. از حجم جامدات حاضر در ظرف صرف نظر شود.
|
|
|
|
|
|
الف) |
|
|
|
|
|
ب) |
|
|
|
|
|
ج) |
|
|
|
|
|
د) |
|
|
|
|
|
44- تعادل زير در يك ظرف در بسته برقرار است.
به ظرف و تعادل ياد شده مقداري ميافزائيم. در اينصورت براي موجود در فاز گاز: (اتمهاي اكسيژن اوليه در ظرف مخلوطي از ايزوتوپهاي 18O, 17O, 16O هستند).
الف) تعداد مول و جرم زياد ميشود ب) تعداد مول ثابت اما جرم زياد ميشود.
ج) تعداد مول و جرم ثابت ميماند د) تعداد مول كم ميشود، اما جرم ثابت ميماند.
45- 0.1 مول در يك ظرف خالي 1 ليتري با حجم ثابت در دماي ثابت برابر قرار ميدهيم تا تعادل روبرو برقرار شود:
در صورتيكه براي ثابت ماندن دماي ظرف تا رسيدن به تعادل گرما به ظرف داده شود، ثابت تعادل فشاري واكنش ياد شده برابر است با؟ براي به ترتيب برابر كيلوژول بر مول هستند. واحد فشار را بگيريد.
الف) ب) ج) د)
46- كدام قانون را ميتوان با تعادل شيميايي توجيه كرد؟
الف) قانون بويل ب) قانون هنري ج) قانون نسبتهاي معين د) همه موارد
47- تعادل زير در يك ظرف با حجم و دماي ثابت از لحظه تا برقرار است:
در لحظه ناگهان 1 مول به ظرف واكنش ميافزائيم. كدام نمودار سرعت رفت را برحسب زمان از لحظه تا لحظه رسيدن به تعادل جديد به درستي نشان ميدهد؟
الف) |
ب) |
ج) |
د) |
|
48- تعادل در ظرف زير از لحظه تا برقرار است:
حجم و دماي ظرف ثابت است. در لحظه ناگهان مقداري آب مايع از پايين به درون ظرف تزريق ميكنيم (حجم در اختيار فاز بخار به صفر نميرسد). كدام نمودار سرعت واكنش رفت را برحسب زمان از لحظه تا لحظه رسيدن به تعادل جديد بدرستي نشان ميدهد؟
الف) |
ب) |
ج) |
د) |
|
49- براي واكنش گرماگير با افزايش دما سرعت واكنش رفت:
الف) كم ميشود. ب) زياد ميشود. ج) ثابت ميماند. د) نميتوان اظهارنظر كرد.
50- براي واكنش گرماگير با افزايش دما سرعت واكنش برگشت:
الف) كم ميشود. ب) زياد ميشود. ج) ثابت ميماند. د) نميتوان اظهارنظر نمود.
برای مشاهده کلید سوالات تستی به پایین صفحه مراجعه شود.
کلید سوالات تستی |
|||||||||
د |
ج |
ب |
الف |
26 |
د |
ج |
ب |
الف |
1 |
د |
ج |
ب |
الف |
27 |
د |
ج |
ب |
الف |
2 |
د |
ج |
ب |
الف |
28 |
د |
ج |
ب |
الف |
3 |
د |
ج |
ب |
الف |
29 |
د |
ج |
ب |
الف |
4 |
د |
ج |
ب |
الف |
30 |
د |
ج |
ب |
الف |
5 |
د |
ج |
ب |
الف |
31 |
د |
ج |
ب |
الف |
6 |
د |
ج |
ب |
الف |
32 |
د |
ج |
ب |
الف |
7 |
د |
ج |
ب |
الف |
33 |
د |
ج |
ب |
الف |
8 |
د |
ج |
ب |
الف |
34 |
د |
ج |
ب |
الف |
9 |
د |
ج |
ب |
الف |
35 |
د |
ج |
ب |
الف |
10 |
د |
ج |
ب |
الف |
36 |
د |
ج |
ب |
الف |
11 |
د |
ج |
ب |
الف |
37 |
د |
ج |
ب |
الف |
12 |
د |
ج |
ب |
الف |
38 |
د |
ج |
ب |
الف |
13 |
د |
ج |
ب |
الف |
39 |
د |
ج |
ب |
الف |
14 |
د |
ج |
ب |
الف |
40 |
د |
ج |
ب |
الف |
15 |
د |
ج |
ب |
الف |
41 |
د |
ج |
ب |
الف |
16 |
د |
ج |
ب |
الف |
42 |
د |
ج |
ب |
الف |
17 |
د |
ج |
ب |
الف |
43 |
د |
ج |
ب |
الف |
18 |
د |
ج |
ب |
الف |
44 |
د |
ج |
ب |
الف |
19 |
د |
ج |
ب |
الف |
45 |
د |
ج |
ب |
الف |
20 |
د |
ج |
ب |
الف |
46 |
د |
ج |
ب |
الف |
21 |
د |
ج |
ب |
الف |
47 |
د |
ج |
ب |
الف |
22 |
د |
ج |
ب |
الف |
48 |
د |
ج |
ب |
الف |
23 |
د |
ج |
ب |
الف |
49 |
د |
ج |
ب |
الف |
24 |
د |
ج |
ب |
الف |
50 |
د |
ج |
ب |
الف |
25 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
**************************************************
سایت: www.youngchemist.com
مولف: محمد شاهی
نظرات، پیشنهادات و انتقادات: chemistry.shahi@gmail.com
**************************************************
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||